Loopbaanproblemen bij personen met autisme
Ik krijg ze regelmatig over de vloer; de personen met ASS bij wie het moeilijk vlot op de werkvloer.
Voor personen met autisme is het soms moeilijk om een loopbaan te hebben. Vaak ligt dat niet enkel aan één factor, maar aan verschillende factoren, zoals:
moeite met integreren
onduidelijke opdrachten
taken die er telkens tussen komen terwijl dit niet voorzien is
small talk op de werkvloer
niet goed weten wat zeggen tegen collega’s
niet goed tegen de geluidruchtige landschapskantoren kunnen
een baas/manager hebben die er soms de kantjes afloopt
gezien worden als iemand met een beperking
…
Hierdoor kunnen ze na enige tijd belanden in een burn-out. Ze geraken opgebrand, niet alleen door de functie of wat deze inhoudt, maar door allerhande andere factoren die eraan gelinkt zijn. Dat maakt dat ze maanden tot jaren ‘out’ kunnen zijn.
Aangezien ze vaak al jaren op de toppen van hun tenen lopen en niet altijd goed weten waar dit vandaan komt, is het niet altijd eenvoudig te definiëren dat de klachten werkgerelateerd zouden kunnen zijn.
Het is ontzettend belangrijk voor personen met autisme om hun werk goed te doseren en regelmatig te zorgen voor een korte break. Uiteraard is dit makkelijker voor personen die werken in een kantooromgeving, dan diegene die in een fabriek staan en het moeten hebben van de obligatoire pauzes.
Enkele vragen die ieder persoon met autisme, die last heeft op de werkvloer, zich zou moeten stellen:
Hoelang heb ik al last van deze klachten?
Wanneer zijn deze klachten (precies) begonnen?
Kan ik ze linken aan het werk of treden ze ook thuis op tijdens vakanties?
Ervaar ik elke dag evenveel klachten?
Manifesteren de klachten zich elke dag even hard?
Heb ik er meer last van in de buurt van bepaalde personen?
Heb ik het ook wanneer ik thuiswerk?
Biedt een prikkelarme ruimte soelaas?
Krijgt ik deze klachten wanneer ik stress ervaar op het werk?
Maakt mijn job mij gelukkig?
Ervaar ik dat ik anders bekeken/beoordeeld wordt dan personen zonder ASS?
Maken mijn collega’s bewust opmerkingen omdat ze weten dat dit mij stresst/kwetst en ze mij daardoor op stang jagen?
Voel ik me wel gelukkig met het werk dat ik doe?
Past mijn werkomgeving bij mij?
Vind ik de pauzes stressvol?
…
Zoals je merkt zijn dit al heel wat vragen en is deze lijst lang niet volledig.
Wat kan iemand met autisme doen indien blijkt dat het werk toch een bepalende rol speelt bij al deze klachten?
Het antwoord op bovenstaande vragen zou al een en ander duidelijk moeten maken. Heb je voornamelijk met ‘ja’ geantwoord op deze vragen, dan wordt het hoog tijd om jouw werk eens serieus onder de loep te nemen en na te gaan welke factoren precies zorgen dat je opgebrand raakt, ongelukkig rondloopt, klachten ervaart, …
Kan je noteren wat precies ervoor zorgt dat je ‘ja’ geantwoord hebt op bovenstaande vragen?
Zijn er zaken die je kan aanpassen zodat het beter wordt?
Kan je terecht bij een HR verantwoordelijke, je teamlead, je baas, … ?
Wat heb je zelf in de hand? Wat heeft een ander in de hand?
Hieronder volgen al 5 tips die je kan toepassen om je dag op de werkvloer aangenamer te maken:
Zorg voor een goede indeling van jouw dag: doe taken die veel energie vergen op een moment dat je hoofd nog fris genoeg is. Vaak is dit in de loop van de voormiddag.
Neem regelmatig een korte pauze. Sta om het half uur even op, strek je benen en armen, wandel een minuutje rond, … Indien het mag op de werkvloer en het ook kan, is de Pomodoro techniek een hele goede techniek om toe te passen. Concreet betekent dit dat je 25 minuten werkt en dan een pauze neemt van 5 minuten. Dit herhaal je 4 maal. Daarop volgt een idealiter een pauze van een half uur. Lukt dit niet, dan is 15 minuten ook al goed.
Maak een goede afwisseling tussen korte/gemakkelijke taken en lange/moeilijke taken. Start bij voorkeur met enkele snelle of makkelijke taken. Dit maakt dat je al enkele vinkjes kan plaatsen en je hoeft er bijgevolg ook niet meer aan te denken. Klaar is klaar. Je hoeft aan deze taken niet meer te denken. Neem nadien een taak die wat lastiger of moeilijker is of meer concentratie vergt. Deel deze op in kleinere deelstappen en neem een korte pauze na iedere stap. Ook hier kan je weer een vinkje plaatsen. Enz. enz. M.a.w. zorg voor de nodige variatie zowel in inhoud als in tijd. Ook een lange, moeilijke taak afronden kan een goed gevoel geven.
Heb je last van het vele geluid op de werkvloer? Zorg er dan voor dat je af en toe eens kan ontprikkelen. Indien je geluk hebt, is er een prikkelarme ruimte op de werkvloer. Voor wie niet in een prikkelarme ruilmte terecht kan, wordt aangeraden om eens een frisse neus te halen in de bedrijfstuin, het terras, eventueel de cafetaria, … Is dit niet aanwezig? Dan helpen enkele ademhalingsoefeningen op het toilet ook.
Leg op het einde van de dag in een notaboekje vast wat goed ging en wat minder goed ging. Er zijn soms rotdagen en die hebben we allemaal, maar misschien waren er ook enkele lichtpuntjes in jouw dag en ook dat is fijn om te noteren. Concreet: noteer 1 iets wat niet goed gelopen is tijdens jouw werkdag en noteer nadien 3 zaken die positief gelopen zijn. Ik ben er bijna zeker van dit lukt. Zo merk je ook dat niet alles negatief is.
Is het moeilijk voor jou om toch iets positiefs te vinden? Dan is het hoog tijd dat je jezelf het volgende afvraagt:
Vertrek ik ‘s morgens met volle goesting naar het werk?
Vind ik mijn job leuk? Past ze bij me?
Zijn de arbeidsvoorwaarden goed?
Hoe is de omgang met mijn collega’s en mijn verantwoordelijken?
Sluit mijn job/het bedrijf aan bij mijn normen en waarden?
Is het antwoord op deze vragen vooral ‘nee’? Dan kan je er echt vanop aan dat jouw werk(omgeving) geen goede match (meer) is. Er zijn ongetwijfeld organisaties waar je je beter kan voelen en waar je helemaal kan openbloeien en groeien.
Wees die burn-out voor en reageer tijdig. Het is immers beter om te voorkomen dan om te genezen of neem anders contact op met je begeleider.
Veel goede inzichten gewenst!
Karine