Waarom sommige leerkrachten denken in beperkingen wanneer het gaat over autisme
Wanneer ik jongeren over de vloer krijg, breekt mijn hart telkens een beetje. Vaak hebben zij een hele lijdensweg achter de rug wanneer ze bij een auticoach terechtkomen. Heel vaak gaat het over verstoorde communicatie tussen hen en de leerkracht of over het feit dat een leerkracht niet kan zien wat ze echt in hun mars hebben.
Bovengemiddeld begaafd
Een aantal van de jongeren die ik heb mogen coachen, is meer dan gemiddeld begaafd (lees: bovengemiddeld begaafd tot hoogbegaafd) en het is dan ook zeer spijtig om te horen dat hun punten laag tot zeer laag liggen en het maar niet lijkt te lukken in de klas.
De oorzaken hiervoor zijn o.a.:
De materie is te saai
Ze gaan de oplossing veel verder zoeken dan nodig
Ze kunnen zich moeilijk concentreren door allerlei randgeluiden
Er zijn te veel prikkels die hen afleiden waadoor ze zich niet kunnen focussen op de leerstof, toets, het examen
Ze hebben tegen het eind van de lesdag concentratieproblemen
Er gaan heel wat andere, volgens hen interessantere, dingen door hun hoofd
Ze hebben de vragen totaal verkeerd geïnterpreteerd
Ze hebben geen extra uitleg gevraagd omdat ze dachten de vragen te begrijpen
Ze doen gewoon geen moeite meer omdat ze schoolmoe zijn
…
Gezien hun begaafdheid verwachten ze vaak meer dan wat ze aangeboden krijgen op een doorsnee school. Vaak lezen deze jongeren massa’s boeken (al dan niet online), leren ze tal van zaken die op school niet aan bod komen, verdiepen ze zich zodanig in de materie dat ze (bij wijze van spreken) de leraar overtreffen met betrekking tot de kennis over de leerstof en noem maar op.
Het is dan ook jammer dat net deze kinderen niet voor vol aanzien worden en soms zelfs verweten worden dom te zijn.
Waarom gaan leerkrachten ervan uit dat, indien de leerstof niet kan gereproduceerd worden, dit ligt aan de intelligentie van de jongere?
Uiteraard meet een leerkracht de kennis van de jongere aan de hand van de punten die deze scoort op een test. Indien de punten onvoldoende blijken te zijn of laag liggen, wordt er vaak van uitgegaan dat de leerling hetzij de leerstof niet geleerd heeft, hetzij niet over voldoende capaciteit beschikt om te leerstof te verwerken en te reproduceren.
Eigenlijk is dit een ‘kort-door-de-bocht reactie. Uiteraard zijn er heel wat leerlingen die zich in deze situatie bevinden, maar voor tal van andere leerlingen geldt net het omgekeerde: zij kunnen en kennen het wel, maar omwille van een bepaalde reden komt er niet uit wat men volgens hun kennis zou verwachten. Enter de woorden:
de studierichting is te hoog voor jou
je kan het niet aan
je moet afzwakken
bijzonder onderwijs is beter geschikt voor jou
er zijn ook andere wegen die naar Rome leiden
…
Tal van antwoorden die de jongere zich nog minder laten voelen.
Hoe komt het toch dat sommige leerkrachten niet lijken te zien wat iemand in zijn mars heeft? Vaak is er al het vooroordeel dat personen met autisme niet meekunnen met wat aangeboden wordt in een bepaalde richting. Uiteraard geldt dit niet voor alle leerkrachten. Er zijn er/ik ken er die zich heel erg hard inzetten om de jongere met ASS een verdiende plaats te geven in de klas. Leerkrachten voor wie een extra woordje uitleg niet teveel is. Leerkrachten die het potentieel zien en niet alleen uitdagingen die gepaard gaan met autisme.
Wat echt aan de basis ligt met betrekking tot de houding van de leerkracht is dat ze vaak onvoldoende weten wat autisme inhoudt en hoe het zich manifesteert. Uiteraard gaat een jongere stressen wanneer die te horen krijgt dat hij/zij/hen niet in de juiste richting zit en we kunnen het erover eens zijn dat stress geen goede parameter is voor het afleggen van een toets of examen. Integendeel! Net als in vicieuze cirkels draaien over het feit of de jongere wel of niet de leerstof ingestudeerd heeft, want wie niet kan reproduceren, heeft de leerstof niet geleerd.
De lijst is dan ook lang van wat deze jongeren naar het hoofd geslingerd krijgen totdat ze er uiteindelijk, moe van de vooroordelen en het vechten, de brui aan geven. Het heeft toch geen nut. Niemand ziet wat er echt in hen omgaat, welk potentieel ze hebben, hoe ze zich voelen.
3 tips voor de leerkracht om de capaciteiten, kennis en kunde van de jongere met autisme te zien:
Kijk en ontvang de leerling zonder vooroordeel. Niet iedere jongere met autisme hoeft over dezelfde kam gescheerd te worden. Vaak voelen zij als kind al aan dat ze anders zijn, zonder dat ze de vinger erop kunnen leggen. Dit gaat vaak gepaard met zich gefaald voelen zonder te weten waarom. Bied hen tenminste een warm welkom en kijk met een open mind naar wat deze jongeren in hun mars hebben.
Denk niet dat de jongere zijn of haar best niet gedaan heeft wanneer iets niet lukt in de klas. Soms hebben zij zich wel degelijk goed voorbereid, hun lessen geleerd en zijn er zelfs bijlessen (waar u als leerkracht niet altijd weet van heeft), maar zorgen andere factoren ervoor dat goede punten scoren niet lukt. Bevraag hen in plaats van ‘in te vullen’ wat het zou kunnen zijn. U zal merken dat dit veel meer vruchten afwerpt dan te oordelen zonder kennis.
Vraag wat deze leerling nodig heeft om het beter te doen. Misschien volstaan een andere plaats in de klas, het mogen opzetten van een hoofdtelefoon, het voorlezen van de vraag met de juiste intonatie, als eerste de spreekbeurt mogen geven, … om wel betere of goede resultaten te behalen.
Deze jongeren zullen niet altijd zelf komen aangeven wat nodig is. Vaak zijn ze al moegestreden door het vele vechten de voorbije jaren. Misschien kan u, als leerkracht, net dat lichtpuntje zijn die deze jongere nodig heeft om het maken.
Last but not least:
Ook Bill Gates, Elon Musk, Steve Jobs en vele anderen konden het niet waarmaken op school. Maar waar zou de wereld staan zonder hen? Ook zij hebben (bijna) allemaal autisme. Wie weet zit er een uitvinder voor jouw neus. Hoe trots zou je kunnen zijn om aan deze jongere les te mogen geven hebben?
Dus… wees de persoon die vermeld wordt in het boek als inspirator, motivator, mentor.
Cheers op goede samenwerkingen!
Karine